Warunki pracy kobiet, osób nieletnich i pracowników będących opiekunami dzieci w wieku poniżej trzech lat
Kobiety nie mogą być zatrudnione do wykonywania prac, które są dla nich nieodpowiednie pod względem fizycznym lub szkodliwe dla ich organizmu – w szczególności prac, które zagrażają ich roli matki. Kobieta w ciąży, matka do końca dziewiątego miesiąca po porodzie i kobieta karmiąca piersią nie może być zatrudniona do wykonywania jakiejkolwiek pracy, która w opinii lekarskiej zagraża ciąży z przyczyn zdrowotnych związanych z jej osobą. Jeżeli kobieta w ciąży (lub matka do końca dziewiątego miesiąca po porodzie i kobieta karmiąca piersią) wykonuje pracę zabronioną dla kobiet w ciąży lub w opinii lekarskiej zagrażającą jej ciąży, pracodawca jest zobowiązany do tymczasowej zmiany warunków pracy. Jeżeli nie jest to możliwe, pracodawca tymczasowo przeniesie kobietę do pracy, która jest dla niej odpowiednia i w której może uzyskać takie same zarobki jak w dotychczasowej pracy w ramach umowy o pracę. Jeżeli nie jest to możliwe, po uzgodnieniu pracodawca skieruje kobietę do pracy innego rodzaju. W przypadku gdy nie ma możliwości przeniesienia kobiety w ciąży na inne stanowisko pracy w trybie dziennym lub przydzielenia jej innej odpowiedniej pracy, pracodawca zobowiązany jest zwolnić ją z obowiązku pracy z zachowaniem wynagrodzenia.
Jeżeli kobieta w ciąży oraz kobieta lub mężczyzna sprawujący stałą opiekę nad dzieckiem w wieku poniżej 15 lat złożą wniosek o krótszy czas pracy lub inne odpowiednie dostosowanie określonego tygodniowego czasu pracy, pracodawca jest zobowiązany do akceptacji wniosku, chyba że jest to niemożliwe z poważnych powodów operacyjnych.
Kobieta w ciąży, kobieta lub mężczyzna sprawujący stałą opiekę nad dzieckiem w wieku poniżej trzech lat i kobieta lub mężczyzna samotnie wychowujący dziecko w wieku poniżej 15 lat mogą pracować w godzinach nadliczbowych wyłącznie za ich zgodą. Praca w formie gotowości operacyjnej może być zlecona wyłącznie po uzgodnieniu.
W przypadku kobiet karmiących piersią pracodawca zobowiązany jest zapewnić oprócz przerw w pracy również specjalne przerwy na karmienie piersią (są one zaliczane do godzin pracy i przysługuje za nie wynagrodzenie w wysokości średniego wynagrodzenia kobiety).
Pracownicy nieletni (w wieku poniżej 18 lat) mogą być zatrudniani jedynie do wykonywania prac, które są współmierne do ich rozwoju fizycznego i intelektualnego, nie zagrażają ich moralności i zapewniają im większą opiekę w pracy. Ograniczenia dotyczące zatrudniania osób nieletnich:
– pracodawca nie może zatrudniać pracowników nieletnich do pracy w godzinach nadliczbowych ani w godzinach nocnych i nie może im zlecić ani z nimi uzgodnić pracy w trybie gotowości operacyjnej,
– pracodawca nie może stosować takiej metody wynagrodzenia za pracę, która przy zwiększaniu wydajności pracy prowadziłaby do zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia nieletnich pracowników,
– pracownik nieletni nie może być zatrudniony do pracy pod ziemią w górnictwie, drążeniu tuneli i sztolni,
– pracownik nieletni nie może być zatrudniony do pracy, która ze względu na cechy anatomiczne, fizjologiczne i psychologiczne tego wieku jest dla niego nieproporcjonalna, niebezpieczna lub szkodliwa dla zdrowia,
– pracodawca nie może zatrudniać pracowników nieletnich do pracy, przy której narażeni są na zwiększone ryzyko obrażeń lub podczas wykonywania której mogliby w poważny sposób zagrozić bezpieczeństwu i zdrowiu współpracowników lub innych osób,
– pracodawca ma obowiązek się upewnić, że pracownik nieletni został przebadany przez lekarza przed przeniesieniem do innej pracy lub regularnie co najmniej raz w roku,
– wypowiedzenie pracy przekazane pracownikowi nieletniemu i natychmiastowe rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem nieletnim przez pracodawcę musi być również przekazane do wiadomości jego przedstawicielowi prawnemu,
– jeżeli stosunek pracy z pracownikiem nieletnim został rozwiązany przez wypowiedzenie, natychmiastowe rozwiązanie stosunku pracy, podczas trwania okresu próbnego lub jeśli stosunek pracy ma zostać rozwiązany w drodze porozumienia stron, pracodawca jest zobowiązany do złożenia wyjaśnienia przedstawicielowi prawnemu.